เรื่องเล่าจากสวนกาแฟ ที่ความสูง 1200-1300 เมตร จากระดับน้ำทะเล

ช่วงวันหยุดปีใหม่ได้มีโอกาสไปอยู่ท่ามกลางสวนกาแฟที่เชียงรายเป็นเวลานานถึง 5 วัน

ซึ่งช่วงนี้เป็นฤดูเก็บเกี่ยวผลเชอรี่กาแฟ
เริ่มเก็บกันตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน ไปจนถึงประมาณปลายเดือนกุมภาพันธ์
และเป็นช่วงเวลาที่ชาวสวนจะยุ่งมากที่สุด

ตั้งแต่การหาแรงงานมาช่วยเก็บเกี่ยว
เพราะผลกาแฟสุกพร้อมๆ กัน ทั่วทุกสวน
ทำให้เกิดการขาดแคลนแรงงาน
ถ้าเก็บไม่ทันผลกาแฟก็จะแห้งคาต้น

วิธีการเก็บเกี่ยว จะเก็บทีละผล
เก็บผลที่มีสีแดงเกือบทั้งผลหรือทั่วทั้งผล
แต่ละสวนอาจจะต้องใช้เวลามาเก็บ 2-4 ครั้ง
หนึ่งคนจะเก็บได้ประมาณวันละ 30-40 กก.
โดยเก็บตั้งแต่เช้าจนเย็น มีพักตอนกินข้าวกลางวันเท่านั้น
เท่าที่เพื่อนที่ไปด้วยได้ทดลองช่วยเก็บกัน 3-4 คน
เก็บกันไปเป็นชั่วโมงได้แค่กิโลกว่าๆ

...กว่าจะได้กาแฟหอมกรุ่นในถ้วย
แค่เริ่มต้นก็ไม่ง่ายเลย...

เรื่องเล่าจากสวนกาแฟ ที่ความสูง 1200-1300 เมตร จากระดับน้ำทะเล Dsc00187004

..ผลกาแฟที่ยังไม่สุก ยังเก็บไม่ได้..

เรื่องเล่าจากสวนกาแฟ ที่ความสูง 1200-1300 เมตร จากระดับน้ำทะเล Dsc00200005

..ผลเชอรี่กาแฟที่สุกเต็มที่..

เรื่องเล่าจากสวนกาแฟ ที่ความสูง 1200-1300 เมตร จากระดับน้ำทะเล Dsc00201006

..อันนี้ต้องเก็บสองครั้ง หรือไม่ก็ต้องรอให้สุกเพิ่มประมาณ 90% แล้วเก็บทีเดียว..

แล้วจะมาเล่าต่อในขั้นตอนต่อไปค่ะ

เรื่องเล่าจากสวนกาแฟ ที่ความสูง 1200-1300 เมตร จากระดับน้ำทะเล Dsc00217009

...สวัสดีปีใหม่ ทุกท่านค่ะ...

ผู้มาเยือน

แล้วจะขับรถให้อีกที รอบหน้า ช่วยแจ้งให้สมาชิกคนรักษ์ดอย เตรียมตัวให้พร้อมด้วยนะครับ --ช่วงตรุษจีน เจอกัน

[img][/img] เรื่องเล่าจากสวนกาแฟ ที่ความสูง 1200-1300 เมตร จากระดับน้ำทะเล Dsc07812

เรื่องเล่าจากสวนกาแฟ ที่ความสูง 1200-1300 เมตร จากระดับน้ำทะเล Dsc07812

เรื่องเล่าจากสวนกาแฟ ที่ความสูง 1200-1300 เมตร จากระดับน้ำทะเล Dsc00315001

รูปนี้มี 3 คนที่กำลังช่วยกันเก็บ

เรื่องเล่าจากสวนกาแฟ ที่ความสูง 1200-1300 เมตร จากระดับน้ำทะเล Dsc00308002

ลูกของชาวสวน ที่กำลังรอพ่อแม่ที่มาเก็บกาแฟ
ต้องดูแลตัวเองทั้งวันอยู่แถวๆ นั้น

หายไปเก็บข้อมูลมาเขียนต่อ...

ต่อเลยนะคะ...

เมื่อเก็บได้ผลกาแฟมาแล้วไม่ควรปล่อยผลกาแฟทิ้งไว้นานเกินหนึ่งคืน
เพราะผลกาแฟจะเกิดการหมัก ( fermentation )
ซึ่งจะมีผลทำให้รสชาติของกาแฟเสียไป
โดยจะต้องนำผลเชอรี่กาแฟเข้าสู่การแปรรูปไปเป็นสารกาแฟ

ชาวบ้านส่วนใหญ๋ก็จะขายผลเชอรี่กาแฟต่อให้พ่อค้าที่มีโรงงานแปรรูปขั้นตอนต่อไป
หรือบางกลุ่มก็เป็นเครือข่ายของโรงงาน ก็นำมาแปรรูปเองแล้วค่อยส่งต่อเมื่อทำเสร็จ
มีน้อยที่ทำเอง เพราะความไม่แน่นอนในเรื่องของตลาดปลายทาง
ราคาที่ซื้อ-ขายแต่ละปีก็ต่างกันไป
ประเภทปล่อยข่าวลือ หรือเกมการค้า ขอไม่พูดถึงเพราะไม่ค่อยถนัด
ได้ยินแบบแปลกๆ ทุกปี แต่ก็ไม่ค่อยได้สนใจ ฟังเฉยๆ เท่านั้นค่ะ

ขอเข้าสู่วิธีการแปรรูปเลยแล้วกันค่ะ

เริ่มจากนำผลกาแฟไปล้างน้ำ เอาเศษฝุ่น เศษไม้ สิ่งแปลกปลอมออก
พร้อมกับคัดเผลกาแฟที่ลอยน้ำทิ้ง เพราะเป็นพวกผลฝ่อ ไม่มีเมล็ด
นำผลที่มีเมล็ดสมบูรณ์ไปผ่านขั้นตอนการผลิตสารกาแฟ
ซึ่งมี 2 วิธี คือ แบบเปียก และแบบแห้ง

ในที่นี้จะขอกล่าวถึงเฉพาะวิธีแบบเปียก ( Wet method )
ซึ่งเป็นวิธีที่นิยมสำหรับกาแฟอราบิก้า

มีขั้นตอนดังนี้
1. การปอกเปลือก ( Pulping ) โดยใช้เครื่องปอกเปลือก ผลและเปลือกจะแยกออกคนละทาง
แล้วนำเมล็ดที่ได้ไปขจัดเมือกออก

2. การกำจัดเมือก ( Demucilaging ) เมล็ดกาแฟที่ปอกเปลือกนอกออกแล้วจะมีเมือก ( mucilage )
ซึ่งห่อหุ้มเมล็ดอยู่จะต้องกำจัดออกไป วิธีที่ทำกันแต่ดั้งเดิมคือการหมักตามธรรมชาติ
โดยนำเมล็ดกาแฟที่ปอกเปลือกออกแล้วมาแช่ในบ่อซีเมนต์ ใส่น้ำให้ท่วมสูงกว่ากาแฟ
แล้วคลุมบ่อด้วยผ้าหรือพลาสติกปิดปากบ่อทิ้งไว้ 24 ช.ม.
ในกรณีที่อากาศหนาวเย็นมากอาจจะต้องใช้เวลานานขึ้นถึง 48-72 ช.ม.
จากนั้นปล่อยน้ำทิ้งแล้วนำเมล็ดมาขยี้ล้างน้ำให้เมือกออกให้หมด
แล้วล้างน้ำให้สะอาดอีกครั้งก่อนจะนำไปตากแดด

3. การตาก ( Drying )นำเมล็ดกาแฟที่ล้างแล้วมาเทลงบนตาข่ายพลาสติกที่วางบนแคร่ไม้ไผ่
สำหรับโรงงานที่ทำปริมาณมากๆ ก็จะทำลานซีเมนต์ไว้สำหรับตาก
แล้วใช้เวลาตากประมาณ 7-10 วัน ตอนกลางคืนจะใช้พลาสติกคลุมเพื่อกันน้ำค้าง
เมล็ดที่ตากจนแห้งแล้วจะมีความชื้นประมาณ 13% เมล็ดกาแฟที่ได้จะเรียกว่า กาแฟกะลา
( Parchment Coffee )

4. การสีกาแฟกะลา ( Hulling ) นำกาแฟกะลาที่ได้มาสีโดยใช้เครื่องสีกะลา ก็จะได้ สารกาแฟ
( Green Coffee ) ซึ่งจะมีสีเขียวอมฟ้า

จากนั้นก็จะนำสารกาแฟมาคัดขนาดเพื่อแบ่งเกรด คัดเมล็ดกาแฟที่มีสีดำ เมล็ดกาแฟที่แตกหักออก

แล้วค่อยมาเล่าต่อค่ะ....

หมายเหตุ : ข้อมูลได้อ้างอิงกับ GAP แล้วค่ะ ( Good Agricultural Practice )

เรื่องเล่าจากสวนกาแฟ ที่ความสูง 1200-1300 เมตร จากระดับน้ำทะเล Dsc00172008

ตอนล้างผลกาแฟ

เรื่องเล่าจากสวนกาแฟ ที่ความสูง 1200-1300 เมตร จากระดับน้ำทะเล Dsc00171007

บ่อหมักเพื่อขจัดเมือก

เรื่องเล่าจากสวนกาแฟ ที่ความสูง 1200-1300 เมตร จากระดับน้ำทะเล Dsc00160002

ตอนตาก ต้องเกลี่ยเมล็ดกาแฟให้กระจายสม่ำเสมอ ไม่ควรหนาเกินไป

เรื่องเล่าจากสวนกาแฟ ที่ความสูง 1200-1300 เมตร จากระดับน้ำทะเล Dsc00177003

ระหว่างวันต้องเกลี่ยเมล็ดกาแฟอีก 2-4 ครั้ง จะทำให้เมล็ดแห้งเร็วขึ้น

เรื่องเล่าจากสวนกาแฟ ที่ความสูง 1200-1300 เมตร จากระดับน้ำทะเล Dsc00174009

ยัง.. ยัง.. ยังไม่แห้งดี...

ระหว่างรอกาแฟกะลาแห้ง..
ไปชมดอกซากุระเมืองไทยก่อนแล้วกัน..

เรื่องเล่าจากสวนกาแฟ ที่ความสูง 1200-1300 เมตร จากระดับน้ำทะเล Dsc09563031

ถ่ายภาพได้สวยถูกใจมากๆ

ขอบคุณค่ะที่ยังมีคนชมว่าถ่ายภาพสวย

อันนี้ใช้กล้องดิจิตอลเล็กธรรมดา

อาศัยชอบถ่ายภาพตั้งแต่เด็กๆ

อยู่ที่ใจของเรา ..เวลามองภาพผ่าน view finder อะไรก็ดูสวยงาม

แล้วเราก็สะกดมนตร์ให้มันหยุดเวลาไว้ ณ เวลาขณะนั้น

สมัยก่อนตอนทำงานหนักๆ เคยฝันอยากไปท่องโลกถ่ายภาพตามป่า ตามเขา
(อย่างมืออาชีพเขาทำบ้าง)

แต่จนป่านนี้ล่วงเลยมานานแล้วก็ยังทำไม่ได้ (มีภาระอย่างอื่นแทน)

...........